Ιερά Μονή ΠΑΝΟΡΜΙΤΗ ΣΥΜΗΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ: Η περίοδος 1821 - 1948

Από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, όπως πληροφορούμαστε από τις πηγές αυτής της εποχής και ιδιαίτερα από την επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τους Κολασσαείς, στην Φρυγία της Μ. Ασίας (απέναντι ακριβώς απ’ τη Σύμη) ακμάζει η αίρεση της Αγγελολατρείας.

 (Πρέσβευε στη λατρεία προς τους Αγγέλους, αφού οι άνθρωποι είναι ανάξιοι για να απονέμουν άμεσα λατρεία στο Θεό.)

Υπό την επίδραση αυτής, δημιουργούνται και στη Σύμη κέντρα λατρείας και παρατηρείται μία ροπή της τοπικής ευσέβειας προς τους Αγγέλους. Οι πυρήνες αυτοί παραμένουν, και όταν η αίρεση σβήνει, αποδίδονται στην Ορθόδοξη λατρεία.

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το ότι στο νησί σήμερα υπάρχουν εννέα συνολικά μοναστήρια επ’ ονόματι του Ταξιάρχου Μιχαήλ, τα οποία αντιστοιχούν στα ισάριθμα αγγελικά τάγματα.

Το μεγαλύτερο απο  αυτά είναι του Πανορμίτη, που βρίσκεται στο νότιο άκρο του νησιού χτισμένο στο μυχό ενός πανέμορφου όρμου, του «Πανόρμου», από τον οποίο πήρε και την ονομασία του.

Κατά την παράδοση, η ανέγερση ναού στο σημείο εκείνο, έγινε όταν σκάβοντας «η Μαριώ του Πρωτενιού» μία ευλαβής Συμαία, βρήκε μία μικρή εικόνα του Ταξιάρχου Μιχαήλ, της οποίας κατοικία υπήρξε ο πρώτος ναός.

Ο σημερινός, είναι κτίσμα του ΙΗ΄ αιώνος — συγκεκριμένα του 1783 —  όπως μαρτυρά η εντοιχισμένη εξωτερικά μαρμάρινη επιγραφή.

Πρόκειται για μία ευρύχωρη μονόκλιτη Βασιλική με δύο εσωτερικά σταυροθόλια, η οποία τυγχάνει εξ ολοκλήρου κατάγραφη.

Η αγιογράφηση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τη σαφή μαρτυρία της κτιτορικής επιγραφής το 1792 από τους αυτόχθονες αγιογράφους Ιερομόναχο Νεόφυτο και Κυριάκο Καρακωστή.

Θαύμα υπομονής και επιδεξιότητας αποτελεί η περισπούδαστη και περίτεχνη κατασκευή του εξαιρετικού ξυλόγλυπτου τέμπλου, το οποίο είναι έργο του μεγάλου Κώου τεχνίτη Δράκου Ταλιαδούρου. Αυτό άρχισε να κατασκευάζεται το ίδιο έτος με τον ναό, ολοκληρώθηκε δε το 1787.

Δέος όμως προκαλεί η εφέστια θαυματουργή Εικόνα του Ταξιάρχου Μιχαήλ, η οποία κατέχοντας φυσικές διαστάσεις, επισκοπεί στο χώρο του Καθολικού.

Υψηλής τέχνης είναι και το εξ ολοκλήρου ασημένιο και ανάγλυφο επικάλλυμα, το οποίο προσδίδει επιπλέον λαμπρότητα και αίγλη στη φωτοφόρο μορφή του Μεγίστου Αρχαγγέλου.

Τούτο φιλοτεχνήθηκε από τον αργυροχόο Ιωάννη Πελοπονήσιο το 1724 με δαπάνες όλης της κοινότητας της Σύμης, όπως μαρτυρά το ιαμβικό επίγραμμα πού σώζεται στο ξίφος που βρίσκεται στο δεξί χέρι του Ταξιάρχη.

Ο Αρχάγγελος εικονίζεται ολόσωμος, επιβλητικός και θριαμβευτής, έχοντας αποτυπωμένη στην θεϊκή μορφή του ουράνια γαλήνη και υπερκόσμια γλυκύτητα. Κάτω από τα πόδια του κείτεται ανθρώπινο πτώμα, την ψυχή του οποίου με μορφή βρέφους κρατά ο Αρχάγγελος με το αριστερό χέρι, υπενθυμίζοντας έτσι την ιδιότητά του ως ψυχοπομπού Αγγέλου.

Πάνω από την κεντρική πύλη της Μονής βρίσκεται το περίφημο καμπαναριό του Πανορμίτη, κτίσμα του 1911 πού συγγενεύει με ρωσικά καμπαναριά όπως π.χ. της Λαύρας Ζαγκόρσκ.

Διακεκριμένος αρχιτέκτων γράφει: «Το καμπαναριό πανύψηλο τινάζεται στην είσοδο του μοναστηριού μπαρόκ και αναγέννηση ισοζυγιάζονται απάνω του... κέντρο και επίκεντρο μιας ειρήνης από θάλασσα και πεύκο και μιας ιαχής στον άνεμο».

Η Μονή στον ρουν της ιστορίας ανέπτυξε μεγάλη εθνική δράση και πλούσια κοινωνική προσφορά.

Οι Μοναχοί που ζούσαν εδώ αγωνίζονταν σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, μέσα σε περιβάλλον εχθρικό (Μουσουλμάνους και Παπικούς) τις περισσότερες φορές για την ορθόδοξη πίστη.

Παρ’ όλα τούτα συμμετείχαν ενεργά στους απελευθερωτικούς αγώνες του γένους.

Ήδη πριν από την επανάσταση του 1821 ο λόγιος Ηγούμενος Νίκανδρος Φιλάδελφος, υπήρξε εξέχον μέλος της Φιλικής Εταιρείας συμβάλλοντας με όλες του τις δυνάμεις στον ύψιστο σκοπό του ξεσηκωμού.

Στα χρόνια της επαναστάσεως πολλά ήταν τα Υδραϊκά πολεμικά πλοία που ελάμβαναν ποικιλόμορφη βοήθεια από το Μοναστήρι, προκειμένου να συνεχίζουν απρόσκοπτα τον αγώνα τους.

Δεν είναι άλλωστε άσχετη με τούτο, η ανοικοδόμηση σ’ εκείνα τα χρόνια της πτέρυγας που στεγάζει σήμερα το αρχονταρίκι της Μονής - το «Υδραϊκό» - και που αποτελεί την έμπρακτη ανταπόδοση των Υδραίων καπεταναίων στο προσφιλές τους καταφύγιο.

Στη Μονή του Πανορμίτη είχε συνέλθει επίσης το 1919 και το Β΄ Πανδωδεκανησιακό Συνέδριο, που εξέδωσε ψήφισμα για την ένωση των Δωδεκανήσων με την Μητέρα Ελλάδα.

Την εποχή μάλιστα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου η Μονή κατέστη κέντρο της συμμαχικής κατασκοπείας, αφού στους χώρους της λειτουργούσε ασύρματος με την αμέριστη συμπαράσταση του τότε αειμνήστου ήρωα Ηγουμένου Χρυσάνθου Μαρουλάκη.

Το αντίτιμο αυτής της επαναστατικής ενέργειας, όταν τούτη έγινε αντιληπτή στον εχθρό, ήταν η εκτέλεση του ηγουμένου Χρυσάνθου, του Έλληνα στρατιώτη-ασυρματιστή Φλώρου Ζουγανέλη, καθώς επίσης και του οικονόμου της Μονής Μιχαήλ Λάμπρου, τον Φεβρουάριο του 1944.

Τώρα το μοναστήρι για να τιμήσει τη μνήμη των ηρωικών αυτών ανδρών έχει υψώσει ηρώο στον αύλειο χώρο του, το οποίο «με δωρική λιτότητα» απεικονίζει σε ανάγλυφο ορείχαλκο μεγάλων διαστάσεων, τη στιγμή της εκτελέσεως.

8 Μαϊου 1945: Ο νέος αρχηγός των γερμανικών Δυνάμεων κατοχής στρατηγός Wagener υπογράφει στη Σύμη το πρωτόκολλο της χωρίς όρους παράδοσης της Δωδεκανήσου στους Βρετανούς συμμάχους και στο διοικητή του Ιερού Λόχου, συνταγματάρχη Χριστόδουλο Τσιγάντε.

Μεγάλη επίσης ήταν και είναι η συμβολή της Μονής στην Ελληνοχριστιανική παιδεία, και στην Ορθόδοξη Εκκλησιαστική πνευματικότητα του νησιού, με συγκεκριμένες κατά καιρούς ενέργειες, όπως η συμβολή στην λειτουργία της Σχολής της Αγίας Μαρίνας και ιδιαίτερα την ίδρυση τουΠανορμιτείου Γυμνασίου, από τον μακαριστό Ηγούμενο Μακάριο Μπάρβα το 1922.

Το πρόσωπο όμως που με το πέρασμά του διαμόρφωσε την νεότερη ιστορία της Μονής, ήταν ομακαριστός Ηγούμενος Γαβριήλ Μαργαρίτης.

’οκνος και ανύστακτος, εξήντα χρόνια, από το 1946, με αυταπάρνηση και την ανιδιοτελή προσφορά ολόκληρης της ζωής του στον αγαπημένο του Αρχάγγελο, ανακαίνισε και ανασυγκρότησε την Μονή.

Επί της Ηγουμενίας του, καθιερώθηκε συνεχής λειτουργική ζωή με την τέλεση καθημερινών  Ι. Ακολουθιών στον Ναό, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν πολλά έργα υποδομής και συντηρήσεως των κτισμάτων.

Κορυφαίο επίτευγμα αποτελεί η ανέγερση υπό την άγρυπνη και σοφή καθοδήγηση του, του Γηροκομείου, εγγύς της Μονής με τις πλέον σύγχρονες προδιαγραφές, για να γίνει έτσι πράξη, ή θεία εντολή της αγάπης και ο Ναός του Ιδρύματος.

http://www.imsymis.org/istoriki_anadromi.html

Στον Πανορμίτη της Σύμης τα θαύματα είναι "ζωντανά"

Στην πίστη στην ανώτερη δύναμη ή στο θαύμα δεν υπάρχουν διακρίσεις. Ακόμη και οι πιο ισχυροί άνθρωποι κάποτε λυγίζουν από τις συγκυρίες της ζωής. Μπορεί κάποιοι άνθρωποι να είναι ευρέως αναγνωρίσιμοι και να τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας πάνω τους, αλλά έχουν και αυτοί προβλήματα και ανησυχίες που τους αναγκάζουν να καταφεύγουν στην ανώτερη δύναμη. Στον Πανορμίτη της Σύμης, που αύριο γιορτάζει, κάθε χρόνο φτάνουν πιστοί από κάθε γωνιά της Ελλάδας ελπίζοντας ότι θα ζήσουν το δικό τους θαύμα. 

Πίσω από τα τάματα και τις προσευχές κρύβονται ιστορίες πόνου. Πολλά πρόσωπα της showbiz έχουν προστρέξει στη χάρη Του και έχουν ζήσει το θαύμα, γι’ αυτό και γυρίζουν φέρνοντας το τάμα τους στην εικόνα. Εκείνες τις στιγμές αναζητούν τη δύναμη, την ελπίδα, να πάρουν την ευλογία του και, γιατί όχι, να φύγουν ίσως καλύτεροι άνθρωποι. Οι ντόπιοι συζητούν για όλα αυτά αλλά και για τις «κρυφές» ιστορίες που τα ακολουθούν. 

http://www.madata.gr/diafora/stranges/81296.html